A może zauważyłeś, że zamiast zwracać się bezpośrednio do niej, ludzie często mówią do jej asystenta lub osoby towarzyszącej?
To powszechna sytuacja, która może wynikać z nieświadomości, a nie złych intencji. Warto jednak wiedzieć, że dla osoby z niepełnosprawnością wzroku jest to frustrujące i niepotrzebnie odbiera jej autonomię.
Dziś podpowiem ci, jak właściwie komunikować się z osobami niewidomymi i słabowidzącymi, aby czuły się szanowane i traktowane na równi z innymi.
Mów bezpośrednio do osoby, nie do jej asystenta
Osoby niewidome i słabowidzące mają problem ze wzrokiem – ale nie z rozumieniem, myśleniem czy podejmowaniem decyzji. Jeśli więc przychodzą do lekarza, urzędu czy innego miejsca z osobą towarzyszącą, to najczęściej po to, aby pomogła im w poruszaniu się czy odczytaniu dokumentów. Nie oznacza to, że nie są w stanie samodzielnie odpowiadać na pytania czy prowadzić rozmowy.
Przykład, jak nie powinno to wyglądać:
- Proszę zapytać pana, jaki ma PESEL.
- Czy pani może powiedzieć mu, gdzie ma podpisać?
A jak zrobić to dobrze?
- Jaki jest pana PESEL?
- Tutaj znajduje się miejsce na podpis.
To drobna zmiana, ale robi wielką różnicę!
Nie zakładaj, że ktoś jest niesamodzielny
Osoba niewidoma może korzystać z pomocy asystenta, ale to nie znaczy, że nie jest ogarnięta czy nie potrafi funkcjonować samodzielnie. Pomoc w poruszaniu się w nowej przestrzeni czy odczytywaniu tekstów to jedno – ale decyzje podejmuje samodzielnie.
Nie zwracaj się więc do osoby towarzyszącej w sprawach, które dotyczą bezpośrednio osoby niewidomej.
Jeśli nie wiesz – zapytaj
Nie każda osoba z niepełnosprawnością wzroku potrzebuje dokładnie takiej samej pomocy. Zamiast zgadywać, co zrobić, najlepiej po prostu zapytać:
- Czy mogę w czymś pomóc?
- Czy wolisz, żebym przeczytał ten dokument na głos?
To proste, a pozwala uniknąć niezręcznych sytuacji.
Opisuj otoczenie, zamiast wskazywać palcem
Jeśli wskazujesz coś osobie niewidomej, unikaj określeń typu „tam” czy „tutaj”. Zamiast tego podaj konkretną informację:
- Zamiast „Drzwi są tam” → powiedz „Drzwi są dwa metry przed tobą, trochę na lewo”.
- Zamiast „Podpisz tutaj” → powiedz „Miejsce na podpis jest na dole po prawej stronie kartki”.
Podsumowanie: traktuj równo, nie przez pryzmat niepełnosprawności
Osoby niewidome i słabowidzące, tak jak wszyscy, chcą być traktowane z szacunkiem i na równi z innymi. Kluczowe zasady to:
- Mów bezpośrednio do osoby, nie do jej asystenta.
- Nie zakładaj, że jest niesamodzielna – w razie wątpliwości zapytaj, jak możesz pomóc.
- Używaj opisowych wskazówek zamiast pokazywania palcem.
To drobne rzeczy, ale mogą sprawić, że komunikacja stanie się bardziej komfortowa i naturalna. Jeśli masz wątpliwości, zawsze najlepszym rozwiązaniem jest po prostu zapytać – to okazja do okazania szacunku i nawiązania dobrej relacji.
Masz doświadczenia związane z tym tematem? Podziel się w komentarzu!