W Japonii dostępność dla osób niewidomych i słabowidzących to coś oczywistego. Tam nikt nie zastanawia się, czy oznaczenia w Braille’u albo linie prowadzące są potrzebne. One po prostu są. W wielu miejscach. W metrze, na ulicach, w windach, a nawet na puszkach z napojami.
Dlaczego? Bo w Japonii od lat stawia się na tak zwane projektowanie uniwersalne, czyli takie, które bierze pod uwagę potrzeby różnych osób. Również tych, które nie widzą lub widzą słabiej. To nie jest luksus, tylko codzienny standard.
Dotyk, który prowadzi
Na japońskich ulicach bardzo często można zobaczyć specjalne linie z wypukłych płytek. To prowadnice dotykowe. Dzięki nim osoby niewidome wiedzą, w którą stronę iść. Czasem sygnalizują skrzyżowanie, innym razem ostrzegają przed niebezpieczeństwem, na przykład przed końcem peronu.
Co ważne, takie rozwiązania można znaleźć nie tylko w wielkich metropoliach. Są obecne także na mniejszych stacjach kolejowych i w mniej zurbanizowanych rejonach.
Braille tam, gdzie naprawdę potrzebny
W Japonii napisy w Braille’u można znaleźć niemal wszędzie. Na przyciskach w windach, na drzwiach toalet, na automatach biletowych. Nawet na puszkach z alkoholem, gdzie widnieje informacja ostrzegająca, że produkt zawiera alkohol.
To wszystko jest przemyślane i dostępne na co dzień, nie tylko przy okazji specjalnych wydarzeń. Takie działania to efekt długofalowej polityki państwa. Japonia zadbała o te rozwiązania między innymi dlatego, że społeczeństwo się starzeje. Ale też dlatego, że kraj przygotowywał się do wielu dużych imprez międzynarodowych, takich jak Igrzyska Olimpijskie.
Co możemy zrobić u siebie
Nie potrzeba ogromnych pieniędzy, żeby zacząć zmieniać przestrzeń na bardziej przyjazną dla osób z niepełnosprawnościami wzroku. Najważniejsze to wiedzieć, czego potrzeba. Można po prostu zapytać tych, których to dotyczy. Warto też zadbać o proste, praktyczne rzeczy.
Na przykład oznaczyć przyciski w windzie. Umieścić napisy w Braille’u przy drzwiach. Zainstalować linie prowadzące. W dużym budynku przygotować mapę dotykową. Albo przynajmniej zadbać o wyraźne kontrasty w oznaczeniach.
Dużą rolę odgrywa też edukacja. Jeśli projektanci i inwestorzy będą świadomi, jak ważna jest dostępność, zaczną myśleć o niej od samego początku projektu.
Dostępność służy każdemu
Tworzenie przestrzeni z myślą o osobach z ograniczonym wzrokiem nie dotyczy tylko jednej grupy. Korzystają z niej wszyscy. Osoby starsze, dzieci, osoby z wózkiem, a także ci, którzy czasowo mają problemy ze wzrokiem. Dobrze zaprojektowana przestrzeń to wygoda, bezpieczeństwo i wyraz szacunku dla drugiego człowieka.
Inspirując się rozwiązaniami z Japonii, możemy tworzyć przestrzenie lepsze, mądrzejsze i bardziej przyjazne. Dla osób niewidomych. I dla nas wszystkich.